Theo nghiên cứu của các nhà khoa học hàng đầu Hàn Quốc, chỉ ra rằng C. militaris có thể phát huy tác dụng bảo vệ chống lại sự phát triển của bệnh gan nhiễm mỡ một phần bằng cách làm giảm các cytokine gây viêm và cải thiện tình trạng chống oxy hóa gan ở chuột. Mở ra một tiềm năng to lớn về liệu pháp hỗ trợ điều trị bệnh gan nhiễm mỡ ở người thông qua một loại thảo dược lành tính-đông trùng hạ thảo. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ về điều này.

Gan là một trong các bộ phận quan trọng nhất của cơ thể với chức năng chính là cơ quan giúp đào thải các chất độc hại, bảo vệ cơ thể khỏi các nhân tố nguy hiểm.  Ngoài ra, gan còn có vai trò ngăn chặn chất độc hại xâm nhập vào cơ thể thông qua đường tiêu hóa, góp phần giảm mức độ độc tính của các thành phần độc hại, loại bỏ các chất cặn bã ra khỏi cơ thể.

Tuy nhiên, trong bối cảnh nhịp độ sống hiện đại, gan mỗi ngày phải chịu sự tấn công bởi hàng loạt các nhân tố có hại từ môi trường như thực phẩm bẩn, rượu bia, thuốc kháng sinh, các virus gây viêm gan B, khiến cho gan bị tổn thương.

Báo cáo thống kê của tổ chức Y tế Thế giới cho biết, hiện nay tại Việt Nam có khoảng 7,8 triệu người được xác định mắc bệnh viêm gan B mạn tính, 13.000 người mắc xơ gan mất bù, khoảng 6.000 người mắc bệnh ung thư gan và hơn 6.400 người tử vong do bệnh lý về gan gây ra.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) đề cập đến một loạt các bệnh gan, bao gồm nhiễm mỡ gan , viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH), xơ hóa tiến triển và xơ gan mãn tính. NAFLD là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh gan. Mặc dù tương đối lành tính, máu nhiễm mỡ có thể tiến triển thành NASH, một dạng cực đoan của NAFLD, và cuối cùng NASH có thể phát triển thành xơ gan. NAFLD cũng được cho là có thể làm tăng tổn thương gan do các yếu tố khác gây ra, bao gồm rượu, chất độc và vi rút. Tỷ lệ bệnh NAFLD hiện nay ước tính khoảng 15-40% ở các nước phương Tây và 9-40% ở châu Á.

Mặc dù cơ chế cơ bản của NAFLD không rõ ràng, nhưng 'giả thuyết 2 cú đánh' đã được đưa ra để giải thích cơ chế bệnh sinh. 'Tác hại đầu tiên' là sự tích tụ chất béo trung tính trong gan (nhiễm mỡ), có liên quan chặt chẽ đến tình trạng kháng insulin. Gan nhiễm mỡ dễ bị tổn thương do 'cú đánh thứ hai', bao gồm các adipokine / cytokine gây viêm, stress oxy hóa và rối loạn chức năng ty thể, dẫn đến viêm gan nhiễm mỡ và xơ hóa. Kháng insulin là một bệnh lý chính làm cơ sở cho sự phát triển và tiến triển của NASH.

Vì hội chứng rối loạn chuyển hóa và bệnh tiểu đường type 2 là những yếu tố nguy cơ quan trọng của NAFLD nên NAFLD đang trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng quan trọng vì chúng đã trở thành dịch. Mặc dù nhiều tác nhân điều trị đã được công nhận là có thể điều trị NAFLD, nhưng cho đến nay vẫn chưa có phương pháp điều trị dược lý nào được biết đến.

Cordyceps là loài nấm ký sinh trên cơ thể côn trùng, được sử dụng rất phổ biển ở Đông Á. Trong số đó, Đông trùng hạ thảo C. sinensis là loại nấm có giá trị cao nhất, có tác dụng dược lý được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc. Tuy nhiên, C. sinensis tự nhiên rất khan hiếm và đắt đỏ. Vì vậy, Cordyceps militaris là một thay thế nổi bật cho C. sinensis do thành phần và tác dụng dược lý tương tự như C. sinensis và giá cả hợp lý.

Cordyceps militaris đã cho thấy hoạt tính chống oxy hóa và đã được báo cáo là có hoạt tính bảo vệ gan in vitro. Chiết xuất C. militaris làm giảm tổn thương oxy hóa, tăng nồng độ GSH (GSH là một chất chống oxy hóa liên quan đến việc loại bỏ ROS và loại bỏ các peroxit lipid ) trong tế bào HepG2 do t-BHP gây ra bằng cách giảm sự hình thành các chất phản ứng với axit thiobarbituric (TBARS). Ngoài ra, C. militaris đã được chứng minh hoạt tính chống viêm in vitro. Một chiết xuất nước nóng của C. militaris làm giảm sản xuất NO và tiết TNF-α và IL-6 do lipopolysaccharide (LPS) trong đại thực bào gây ra. Những phát hiện này cho thấy C. militaris có thể đóng một vai trò có lợi trong việc giảm NAFLD bằng cách cải thiện tình trạng stress oxy hóa và giảm viêm.

Báo cáo trên kết luận rằng, C. militaris làm giảm hiệu quả mức đường huyết và cải thiện độ nhạy insulin ở chuột. C. militaris cũng làm giảm sự tích tụ triglycerid ở gan và ALT huyết thanh. Ngoài ra, C. militaris cải thiện tình trạng stress oxy hóa ở gan và giảm nồng độ cytokine tiền viêm trong huyết thanh. Mở ra một tiềm năng lớn trong việc sử dụng C. militaris để ngăn ngừa NAFLD ở người.

<ĐT Healthy tìm hiểu và biên soạn>

Tài liệu tham khảo:

Ng TB, Wang HX. Pharmacological actions of Cordyceps, a prized folk medicine. J Pharm Pharmacol. 2005; 57:1509–1519.

Sanyal AJ. AGA technical review on nonalcoholic fatty liver disease. Gastroenterology. 2002; 123:1705–1725.

Ha-Neul Choi, Yang-Hee Jang. Cordyceps militaris alleviates non-alcoholic fatty liver disease in ob/ob mice. Nutrition Research and Practice 2014;8(2):172-176.